Ký Thiệt - Trong tuần vừa qua, AP (Associated Press) và nhiều báo Mỹ loan tin các công tố viên ở New York đã họp thành một đại bồi thẩm đoàn đặc biệt để cứu xét bằng chứng trong một vụ điều tra hình sự liên hệ đến những thỏa hiệp làm ăn của cựu Tổng thống Donald Trump.
Tiến triển này là dấu hiệu cho thấy phòng công tố Manhattan đã tiến hành việc khởi tố như là kết quả của cuộc điều tra kéo dài hai năm, trong đó gồm có một cuộc tranh tụng pháp lý kéo dài để có được hồ sơ thuế vụ của ông Trump.
Trưởng phòng Công tố Manhattan Cyrus Vance đang tiến hành một cuộc điều tra mở rộng vào nhiều vấn đề khác nhau như tiền mua sự im lặng của phụ nữ, những sự lượng giá tài sản và tiền bồi thường nhân viên.
Công tố viên đảng Dân Chủ đã dùng một đại bồi thẩm đoàn điều tra trong cuộc chấp pháp của ông ta để xuất trát đòi nhân chứng và thu thập hồ sơ. Cái nhóm đó vẫn tiếp tục làm việc trong khi những hoạt động của đại bồi thẩm đoàn và tòa án phải đóng cửa vì cơn dịch Covid-19.
Cuộc điều tra này bao gồm cả tìm hiểu về liên hệ của ông Trump với những người ở thuê; một vụ tặng đất để có điều kiện miễn thuế lợi tức; và công ty của ông ta được giảm trừ những khoản thuế mà công ty khai đã trả nhiều triệu đô-la tiền lệ phí cố vấn.
Đại bồi thẩm đoàn mới có thể được yêu cầu bất cứ lúc nào để cứu xét tới việc đưa ra những lệnh khởi tố. Theo tờ Washington Post, đại bồi thẩm đoàn này sẽ nhóm họp ba ngày mỗi tuần trong sáu tháng.
Trong một bản tuyên bố, ông Trump nói: “Đây là chuyện thuần túy chính trị, và là một sự lăng mạ gần 75 triệu cử tri đã ủng hộ tôi trong cuộc Bầu cử Tổng thống, và đang được lèo lái bởi những công tố viên nặng tính phe đảng Dân Chủ.”
Tờ Washington Times ra ngày 27 tháng 5, trong một bài chiếm 5 cột trên trang nhất cũng nói rằng Tổng Chưởng lý New York Letitia James là người có lịch sử lâu dài mang thành kiến chống Donald Trump, trong đó tác giả Rowan Scarborough mở đầu như sau:
“Tổng Chưởng lý New York Letitia James đã ra ứng cử vào chức vụ này năm 2018 mà trong một lần vận động tranh cử đã hứa sẽ truy tố Tổng thống Trump khi ấy về những tội hình sự. Bà ta nói trong một trong một cuộc tranh cử để được đảng Dân Chủ đề cử: ‘Tôi tin rằng tổng thống của những Hiệp Chủng Quốc này có thể bị truy tố về những tội phạm hình sự’.
“Tuần vừa qua, bà James loan báo đã đưa cuộc điều tra của mình vào vụ Tổ chức Trump (Trump Organiztion) do ông ta lập ra từ một hoạt động dân sự trở thành hình sự. Hồ sơ vận động tranh cử của bà James cho thấy bà đã tuyên bố ông cựu tổng thống phạm những tội hình như rửa tiền và cam kết sẽ dùng quyền lực của mình để triệt hạ ông ta.
“Sau khi đắc cử, bà James đã tức thì cho mở cuộc điều tra xem làm cách nào cái trụ sở của “Trump Organiztion” tọa lạc tại Đại lộ thứ 5 và đế quốc địa ốc của nó vay mượn tiền và định giá khu đất.
“Bà James đã căn cứ vào lời khai của Michael Cohen. Từng một thời là luật sư thân tín của ông tổng thống, Cohen đã nhận tội vào năm 2018 và đi tù về tội gian lận thuế trong việc kinh doanh ngành xe taxi và nói dối các ngân hàng để vay tiền mua nhà.
“Ông ta thú nhận vi phạm một luật về tiền tranh cử năm 2016. Cohen khai rằng đã được ông Trump chỉ dẫn để trả tiền cho một người mẫu của tạp chí Playboy đừng đăng câu chuyện của cô ta trên tờ National Enquirer về một vụ được cho là tư tình với ông Trump. “Cohen đã quay lưng tố chủ cũ và được ra khỏi nhà tù…”
Theo Scarborough, Cyrus Vance, trưởng phòng công tố Manhattan, cũng là một viên chức công cử đã được bầu ra từ một gia đình Dân Chủ làm lớn trong đảng. Trước cuộc bầu cử sơ bộ năm 2018 của đảng Dân Chủ ở New York, lúc mà Tham vấn đặc biệt Robert Mueller đang ở vào năm thứ hai của cuộc điều tra để cố gắng tìm bằng chứng một vụ thông đồng giữa Trump và Điện Kremlin, thì bà James cũng đã tự đặt mình trong cùng một công việc như Mueller và cất nhắc Cohen lên hàng nhân chứng sao sáng. Khi ấy bà ta nói với Yahoo News:
“Ông tổng thống của Hiệp Chúng Quốc phải lo ngại về ba điều: Mueller, Cohen, và Tis James. Cả ba chúng tôi đều đang siết chặt chung quanh ông ta.”
Như mọi người đều biết, Mueller đã không truy tố ông Trump và đã không dựng ra một chiến dịch thông đồng trong mùa bầu cử năm 2016. Letitia James thì vẫn theo đuổi mục đích truy tố ông Trump.
Tờ Wasgington Times cho biết đã hỏi phòng báo chí của tổng chưởng lý New York liệu ông Trump có được điều tra một cách công bằng khi mà bà tổng chưởng lý James đã nói từ khi ra ứng cử rằng ông Trump là người có tội? Và, đã không được trả lời.
Mark Levin, một chủ “sô” trên Fox News và là người ủng hộ ông Trump mạnh mẽ, đã xuất hiện trên một chương trình của Sean Hannity tối hôm 25 tháng 5 để kết tội việc mà ông ta xem là một vụ đánh người của đảng Dân Chủ ở New York. Ông Levin nói:
“Họ đang hành động giống như là đảng Cộng sản thời Sô-Viết tại thành phố New York, tại tiểu bang New York nơi mà họ truy nã những chính trị gia và những cựu viên chức mà họ bất đồng ý kiến…
“Họ đang cố kéo ông tổng thống này, Tổng thống Trump của chúng ta ra trước một đại bồi thẩm đoàn. Một Đảng Dân Chủ, thành phố Dân Chủ, tiểu bang Dân Chủ, để moi tìm điều gì, bất cứ cái gì họ có thể dùng để chống lại ông ấy bởi vì họ không muốn ông ra ứng cử một lần nữa và họ đang cố gắng hủy diệt ông.”
Trong khi đó, theo nguồn tin độc quyền của POLITICO, trong những tuần lễ mới đây, ông Trump đã ngồi xuống cùng với cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gringrich cũng như cựu Chánh Văn phòng Tòa Bạch Ốc Mark Meadows và Nghị sĩ Lindsey Graham tại tư dinh của ông cựu tổng thống ở Mar-a-Lago để bắt đầu phác thảo hồ sơ cho kế hoạch hành động trong những ngày sắp tới mà trước mắt là cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm sau, 2022, trong đó có cái từa tựa như “Contract with America” của ông Gringrich vào mùa thu năm 1994.
Đó là một chương trình 10 điểm lược kê những dự luật đặc biệt mà những dân cử Cộng Hòa sẽ thông qua nếu dân Mỹ đồng ý cho họ quyền kiểm soát Quốc Hội.
Tháng 11 năm ấy, đảng Cộng Hòa đã đại thắng lẫy lừng, chiếm cả Hạ viện và Thượng viện như một bác bỏ thẳng thừng hai năm chấp chánh đầu tiên của TT Bill Clinton. Nhiều người Cộng Hòa và các bình luận gia lúc ấy đã cho điểm “Contract with America” là nguyên nhân của chiến thắng ấy.
Bây giờ, Donald Trump và Newt Gingrich đang cùng nhau làm việc để tạo ra một câu giông giống như vậy nhưng đã được “Trump hóa” để các ứng cử viên đảng Cộng Hòa dùng trong các cuộc vận động tranh cử “mít thơm” 2022.
Theo POLITICO, có thể là lấy một chính sách “America-First” để giải quyết mọi vấn đề, từ thương mại tới di dân. Nhiều người tin rằng nếu đảng Cộng Hòa có thể giữ sự chú mục vào những thành tích của TT Joe Biden và so sánh với thành tích “America First Contract” của Donald Trump thì đảng Cộng Hòa sẽ biến ác mộng của bà Pelosi thành sự thật vào tháng 11 năm sau.
Theo tờ Washington Times ra ngày 28 tháng 5, giới lãnh đạo đảng Cộng Hòa và những đảng viên trung kiên cho biết họ sẽ vững mạnh hơn với cựu Tổng thống Donald Trump hơn là không có ông tiến bước vào các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2022.
Tờ báo này ví ông Trump như thanh gươm hai lưỡi cho đảng Cộng Hòa, một mặt ông tập họp được một nền tảng trung thành hăng say nhưng cũng gây ra sự đối lập dữ dội từ những người Dân Chủ, truyền thông thiên tả và những người Cộng Hòa chống Trump.
Những đảng viên Cộng Hòa tại Quốc Hội là thành phần trung kiên đang làm ông cựu tổng thống phấn khởi bằng cách đứng vào hàng ngũ để chống lại việc tạo ra một ủy ban theo kiểu một hội đồng 9/11 để điều tra vụ nổi loạn ngày 6 tháng 1 tại Điện Capitol.
Nhưng trong khi ấy, cựu Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan (Cộng Hòa), sau hai năm tương đối im lặng đã lên tiếng chống ông Trump, thúc dục những bạn bè bảo thủ hãy bác bỏ đường lối chính trị chia rẽ của ông cựu tổng thống và những lãnh tụ đảng Cộng Hòa theo gót ông ta.
Theo báo chí Canada ngày 28 tháng 5, ông Ryan đã phát biểu những lời trên đây tại Thư Viện Tổng thống Ronald Reagan tối hôm đó. Ông ta đã chỉ trích cả những người Cộng Hòa và Dân Chủ, tuy là đã dành những lời sắc bén nhất của mình cho ông Trump. Ông ta nói:
“Thật là kinh hãi khi thấy một nhiệm kỳ tổng thống đi đến chỗ kết thúc không vinh dự và xấu xa như vậy.
“Một lần nữa, chúng ta những người bảo thủ tự thấy đang ở ngã ba đường. Và đây là thực tế mà chúng ta phải đối diện: Nếu lý cớ bảo thủ tùy thuộc vào sự hấp dẫn của một cá nhân, hay là những sự bắt chước hạng hai, rồi thì chúng ta sẽ không đi tới đâu. Cử tri đang trông tìm những lãnh tụ Cộng Hòa muốn thấy sự độc lập và nhiệt tình. Họ sẽ không bị mê hoặc bởi hình ảnh của những người gọi dạ bảo vâng và những kẻ xu nịnh đang đổ về Mar-a-Lago.”
“Từ Bàn Giấy của Donald J. Trump” (From the Desk of Donald J. Trump) ở Mar-a-Lago”, cựu Tổng thống Trump đã trả lời như sau:
“RINO Paul Ryan, kẻ đã trở thành con vịt què Chủ tịch Hạ viện, kẻ đã mất hết khả năng kiếm phiếu với những người dân mà ông ta đại diện tại Wisconsin, và đã là nhân tố lớn nhất duy nhất, ngoài chính Romney, đưa đến sự thất cử khổng lồ trong cuộc đua vào Tòa Bạch Ốc năm 2012 (Tôi đã được nhiều phiếu tính tới nay, 75 triệu, hơn bất cứ tổng thống tại chức nào trong lịch sử!), và bây giờ ông ta nói với những người Cộng Hòa khác, rao giảng cho họ làm thế nào để thắng những cuộc bầu cử. Thật là thú vị, tôi đã có mặt tại Tiểu bang tuyệt vời Wisconsin khi ông ta bị la ó, đuổi khỏi bục diễn giả – mà tôi đã thực sự tới để giải cứu ông ta.”
Và dưới đây là nhận định khá lý thú của tờ “The Canadian Press”:
“Hiện chưa biết hậu quả do những lời phát biểu của Ryan đối với sự mở rộng hơn cuộc chiến cho tương lai của đảng Cộng Hòa, nếu có. Ryan, ứng cử viên phó tổng thống năm 2012 của đảng Cộng Hòa, một trong những người Cộng Hòa được kính trọng nhất tại thủ đô nước Mỹ trước khi Trump nổi lên, nhưng trong hai năm rời nhiệm sở, sự công khai coi thường Trump của ông ta không đứng chung hàng ngũ với đa số rộng rãi cử tri Cộng Hòa và những viên chức đã được bầu ra.
Một nhóm Cộng Hòa tí hon chống Trump nhưng đang phát triển đã cố sức để lái đảng vào một hướng mới, trong khi ông Trump đang công khai chuẩn bị một cuộc tranh cử tổng thống khác nữa vào năm 2024.
Một trong những đồng minh lắm miệng nhất trên Đồi Capitol, Dân biểu Laurent Boebert, Cộng Hòa – Colorado, đã quạt Ryan trên Twitter trước bài phát biểu:
“Tôi thật sự lạ lùng khi Paul Ryan, kẻ là nguyên nhân làm đảng Cộng Hòa mất Hạ viện vào năm 2018, lại sẽ xuất hiện hôm nay và cáo buộc ông Trump về những vấn đề của đảng Cộng Hòa. Paul, vấn đề là you và người bạn Liz của you. (Bà Boebert muốn ám chỉ Dân biểu Liz Cheney, Cộng Hòa – Wyoming).”
Trong khi có những người Cộng Hòa chống cựu tổng thống Trump, một tin khác do tờ USA Today ra ngày 25 tháng 5, loan tải, có vẻ hậu thuẫn cho những gì ông cựu tổng thống đã nói: một phần tư nước Mỹ nói rằng Donald Trump là “tổng thống thật” (true president) của Hoa Kỳ, dựa theo một poll của Reuters/Ipsos.
Hơn sáu tháng sau cuộc bầu cử năm 2020 và bốn tháng sau khi sự thắng cử của Joe Biden được Quốc Hội xác nhận, 25% dân Mỹ được hỏi, trong đó có 53% đảng Cộng Hòa, nói rằng ông Trump vẫn là “tổng thống thật”, cho thấy rằng một phần đáng kể của nước Mỹ không chấp nhận sự hợp pháp của cuộc bầu cử tổng thống vừa qua. Cuộc thăm dò này gồm 2,007 người Mỹ, trong đó có 909 Dân Chủ và 754 Cộng Hòa, trong một mẫu online từ ngày 17 tới 19 tháng 5.
Và, theo tin Tuần báo Newsweek ngày 31 tháng 5, Jenna Ellis, từng là một luật sư của cựu Tổng thống Donald Trump, nói rằng bà tin là ông Trump đã thắng cử nhưng ông không thể trở lại Tòa Bạch Ốc cho đến cuộc bầu cử sau, trái ngược với lập trường của Luật sư Sidney Powell, người đã nạp đơn kiện nhân danh ông Trump chống lại kết quả cuộc bầu cử ngày 3.11.2020.
Tờ Newsweek cho rằng lễ nhậm chức của Tổng thống Joe Biden đã làm nhiều người tiêu tan hy vọng sẽ xảy ra biến chuyển gì đó để đưa ông Trump trở lại Tòa Bạch Ốc tiếp tục cho nhiệm kỳ hai. Tuy nhiên, có nhiều vị mục sư và Luật sư Powell tin rằng ông Trump có thể cứ đơn giản nắm quyền điều hành quốc gia từ tay Joe Biden.
Trong cuộc hội thảo “For God & Country Patriot Roundup” hôm thứ bảy, 29 tháng 5, Luật sư Powell nói ông Trump có thể “đơn giản được phục hồi chức vụ”. Câu nói đã tức thì làm phát ra những tiếng hoan hô từ đám đông. Bà Powell nói rõ thêm rằng ông Trump có thể trở lại Tòa Bạch Ốc, nhưng lưu ý ông sẽ không được bồi hoàn cho thời gian đã mất.
Bà Powell nói tiếp: “Vì tự bản Hiến Pháp có ấn định ngày để làm lễ tuyên thệ nhậm chức. Nhưng ông ấy nên dứt khoát thu hồi những ngày còn lại của nhiệm kỳ và sử dụng theo ý muốn. Chắn chắn như thế.”
Luật sư Powell tiếp tục giải thích rằng kể cả nếu Joe Biden bị truất quyền do đàn hặc, Hiến Pháp có làm sáng tỏ thứ tự kế quyền. Trước nhất, Phó Tổng thống Kamala Harris sẽ lên thay, kế tiếp là Chủ tịch Hạ viện, tiếp theo là Chủ tịch lâm thời của Thượng viện và những thành viên trong nội các của cựu tổng thống.
Tờ Newsweek nhắc lại nhóm luật sư của ông Trump trước đây đã cố tách ra khỏi Powell sau khi bà bị chỉ trích về những tuyên bố lạ lùng trong những cuộc họp báo và nói bà không phải là một phần chính thức của nhóm luật sư của cựu tổng thống.
Ellis, tuy nhiên, đã gắn bó trong cuộc chiến đấu của ông Trump và đã cộng tác với Luật sư Rudy Guiliani để đẩy mạnh những vụ tranh tụng ở tòa án và tuyên bố Biden đã không đắc cử hợp pháp.
Ông Trump tiếp tục thúc đẩy niềm tin rằng ông đã thắng và cuộc bầu cử đã bị lấy trộm từ khi ông rời Tòa Bạch Ốc và Ellis mang cùng một não trạng như vậy’.
Tuy nhiên, Ellis đã tái khẳng định rằng điều đó không có nghĩa là ông Trump có thể tự thu hồi chức vụ.
Thế này là thế nào?
Ký Thiệt