Ký Thiệt - Một năm trước đây, ông Joe Biden đã tuyên thệ nhậm chức tổng thống Hoa Kỳ thứ 46 ngày 20.1.2021 tại mặt phía tây của Điện Capitol, đứng bên cạnh là Dân biểu Nancy Pelosi, chủ tịch Hạ Viện, và Nghị sĩ Chuck Schumer, thủ lãnh khối đa số tại Thượng Viện, đảng Dân Chủ đã nắm quyền kiểm soát hai phần ba chính quyền Mỹ, và dường như (ít nhất là trên giấy tờ) ông Biden sẽ có thể làm bất cứ điều gì ông ta muốn.
Khi ấy với những người đã bỏ phiếu bầu cho ông Biden, mọi việc có vẻ như sẵn sàng để phóng ra. Với những người đối lập Biden, hình như một thảm họa đang ló dạng. Không nhóm nào biết những điều tồi tệ tới mức nào sẽ xảy ra và tình trạng suy đồi sẽ xảy ra nhanh chóng tới đâu.
Ngày 20.1.2022 vừa qua, trong khi ông Biden đánh dấu vừa tròn “đệ nhất chu niên” ngày tuyên thệ nhậm chức, hai phần ba dân Mỹ nói rằng nước Mỹ đang bị hướng dẫn vào con đường sai lầm và sự hậu thuẫn của họ dành cho những người Dân Chủ đã lao xuống thấp.
Một poll của Trường Đại học Quinnipiac tuần vừa qua cho thấy tỉ số chấp nhận việc làm của ông Biden là 35%, một mức thấp mới. Ngay cả giữa những người Dân Chủ, tỉ lệ chấp nhận việc làm của ông Biden cũng tương đối thấp: 75%, với 57% cử tri da đen và 28% cử tri Hispanic.
Nạn dịch COVID-19 vẫn chưa được đặt trong tình trạng kiểm soát, mặc dù những lời hứa nhiệt thành của ông Biden trong khi tranh cử hơn một năm trước, và tỉ số lạm phát hàng năm đã leo tới mức cao nhất trong 40 năm là 7%.
Hai nghị sĩ Dân Chủ, Joe Manchin III và Kyrsten Sinema, đã chặn đứng những cố gắng của ông Biden liên tiếp trong nhiều tháng để chấp thuận chương trình “Build Back Better” với chi phí 1.8 ngàn tỉ đô-la, sách lược kinh tế khổng lồ của ông ta. Ông Biden đã nhiều lần tới Quốc Hội cố thuyết phục hai nghị sĩ này nhưng đều ra về với hai tay không.
Nhiều cuộc thăm dò cho thấy cử tri không cảm thấy đời sống dễ chịu hơn một năm trước đây.
Trước những cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 năm nay, 28 dân biểu Dân Chủ đã loan báo sẽ nghỉ hưu, không ra tái ứng cử, so với 14 người bên phía Cộng Hòa.
Một thăm dò của Gallup thực hiện trong tuần này cho thấy sự ủng hộ của cử tri dành cho đảng Dân Chủ đã sụt giảm 14% trong năm 2021 để cho đảng Cộng Hòa một lợi thế 5 điểm. Đó là sự dẫn trước lớn nhất kể từ khi những người Cộng Hòa kiểm soát Hạ Viện vào năm 1994.
Tuần trước, khi ông Biden đi Georgia để vận động cho dư luật quyền bầu cử, ứng cử viên thống đốc của đảng Dân Chủ Stacey Abrams và vài nhân vật của đảng tại tiểu bang này đã không có mặt, bà Abrams đã nại lý do “lịch trình xung khắc”.
Theo tờ The Washington Times, nhiều người đang tỏ lộ sự hối tiếc của người đi mua với ông Biden. Quentin Wathum-Ocama, chủ tịch hội Những người Dân Chủ Trẻ Mỹ (Young Democrats of America) nói với Associated Press: “Người ta đang cảm thấy như họ nhận được ít hơn là họ đã trả giá khi đặt Biden vào ghế tổng thống. Có rất nhiều xúc cảm, và không có xúc cảm nào tốt… Chúng tôi bị thất vọng. Chúng tôi không thấy những kết quả.”
Tờ The Washington Times cho rằng cũng là tin xấu cho ông Biden khi hai nhân vật nổi tiếng của đảng Dân Chủ đưa ra viễn ảnh của một Hillary Clinton trở lại vào năm 2024, khi bà ta ở tuổi 77. Thật vậy, Doug Schoen và Andrew Stein của đảng Dân Chủ viết trong trang “op ed” của tờ Wall Street Journal như sau:
“Trong nhiều tình huống – tỉ lệ chấp nhận của Tổng thống Biden thấp với sự hoài nghi về khả năng ra tái tranh cử khi đã 82 tuổi, sự không được lòng dân của Phó Tổng thống Kamala Harris, và sự thiếu vắng của một khuôn mặt Dân Chủ nào khác đủ mạnh để lãnh đạo liên danh tranh cử vào năm 2024 – đã tạo ra một khoảng trống lãnh đạo trong đảng mà bà Clinton có thể lấp đầy.”
Cùng lúc đó ông Biden đã cho biết có ý định sẽ tái tranh cử tổng thống trong khi nền tảng thiên tả của ông bày tỏ sự không hài lòng về việc nhiều mục tiêu đã không đạt được, trong đó có luật bầu cử, nâng cao mức lương tối thiểu cho công nhân và hủy bỏ tiền nợ của sinh viên đã vay mượn công quỹ. Thành phần thiên tả này cho rằng ông Biden đã không có những biện pháp đủ mạnh đối với hai nghị sĩ Dân Chủ, Joe Manchin của West Virginia và Kyrsten Sinema của Arizonza, để hủy bỏ hay thay đổi thủ tục “fibibuster” ở Thượng Viện, thể lệ đã được tạo ra từ năm 1806 đòi hỏi phải có 60 phiếu để thông qua hầu hết những luật trong một Thượng Viện với 100 ghế.
Nghị sĩ Mitch McConnell, thủ lãnh khối thiểu số tại Thượng Viện, chỉ ra một thăm dò trong tháng này của Gallup cho thấy tuyệt đại đa số dân Mỹ tin rằng những ưu tiên của tổng thống Biden đã bị đặt sai lầm. Cái poll này có kết quả là không tới 1% cử tri nói rằng dự thảo về quyền bầu cử là một ưu tiên. Ông McConnell đã nói trước hội trường Thượng Viện như sau:
"Đây là cái mà người dân thực sự quan tâm: Câu trả lời cao nhất: với 21% là sự lãnh đạo chính quyền nghèo nàn, yếu kém. Gần một năm với chính quyền Biden, quan ngại duy nhất to lớn nhất của người dân Mỹ là sự lãnh đạo tồi. Và khi đào sâu vào những vấn đề khác, ta có thể thấy vì sao. Vài quan ngại lớn nhất kế tiếp có thể là những vấn đề tổng quát về kinh tế hay nạn lạm phát hay sự tăng vọt của giá hàng hóa nói riêng. Và, không có gì đáng ngạc nhiên…Quốc gia chúng ta tiếp tục có nạn lạm phát tệ hại nhất trong 40 năm.”
Một năm trước, ông Biden hứa sẽ là một nhà lãnh đạo đoàn kết quốc gia, người sẽ phục hồi các sinh hoạt chính trị mẫu mực và làm việc với tất cả mọi người Mỹ để hàn gắn đất nước trong một thời kỳ đầy độc tố chính trị. Nhưng, qua một năm với nhiệm kỳ của ông ta, ông tổng thống đã không làm điều gì thuộc loại nói trên mà chỉ lo chọc giận thêm những đối thủ của ông ta và làm thất vọng các đồng minh của mình – và bây giờ rõ ràng ông ta đã làm mất lòng ưu ái và sự biệt đãi của thành phần đã ủng hộ ông ta nhiệt thành nhất: giới truyền thông dòng chính.
Nhân dịp “đầy năm” của chính quyền Biden, nhiều báo chí thiên tả đã có những bài tường trình và bình luận nhằm chỉ trích ông tổng thống trong việc biện bạch cho sự thua bại hiển nhiên của chương trình làm lại luật bầu cử của Hoa Kỳ do ông ta đưa ra. Họ tranh cãi rằng sự thất bại này là dấu ấn năm cầm quyền đầu tiên của ông Biden.
Trong bài phân tích tựa đề “Biden closes out Year 1 on an epic losing streak” trên tờ Axios ra ngày 14 tháng 1, hai tác giả Mike Allen và Jim VandeHei đã nhận định về sự lãnh đạo hoảng loạn của TT Biden như sau:
“Trong hai tháng kể từ khi ký thành luật dự chi 1 ngàn tỉ đô-la xây dựng hạ tầng cơ sở, Tổng thống Biden đã dùng hầu như mọi biện pháp để cho nổ lớn vào thời điểm quan trọng những sự việc rắc rối nhất. Biden, người sẽ đánh dấu tròn một năm trong chức vụ tổng thống vào Thứ Năm tuần tới, chưa bao giờ ít được lòng dân hơn trên cả nước, sau khi đích thân vận động đảng ông ta và công luận cho Build Back Better và quyền bầu cử – và thất bại.
“Thật là hiếm hoi khi có một tổng thống đố kỵ với những người Cộng Hòa, đố kỵ với những người Dân Chủ ôn hòa, đố kỵ với những người Dân Chủ thiên tả – tất cả cùng xảy ra một lúc. Nhưng tại nơi mà ông Biden tự cảm thấy vào lúc khởi đầu của một năm bầu cử mà nhiều người Dân Chủ tin rằng sẽ có kết quả là sự mất Hạ Viện và có lẽ cả Thượng Viện.”
David Ignatius, ký mục gia của Nhật báo The Washington Post, viết trên tờ báo này ra ngày 13 tháng 1 một bài với tựa đề “Biden is failing politically, and not just because of Republican obstruction”, và ông ta nêu bật vụ nằm ì một chỗ của bộ luật bầu cử cũng như cuộc chiếu đấu của ông ta để thông qua toàn bộ “gói chi tiêu” an sinh xã hội “Build Back Better” của ông ta như là những bằng chứng về sự lãnh đạo không hiệu quả của ông tổng thống ngay trong thời gian những người Dân Chủ kiểm soát tất cả mọi bộ phận của quyền lực liên bang.
Từ dẫn chứng ấy, Ignatius nói rằng Biden hãy chấm dứt sự cáo buộc riêng rẽ sự chống đối của những người Cộng Hòa về sự thua bại liên tiếp những sách lược chính trị của ông ta và hãy khởi sự soi mình trong gương. Ông Ignatius viết nguyên văn:
“Đây là lúc để Biden tự hỏi mình vì sao ông ta ở trong cái đầm lầy này. Biden đã mất con đường chính trị của mình. Trong khi ông ta săn đuổi sự hậu thuẫn từ những người cực đoan ở trong đảng của chính mình, ông ta đã không tạo ra được những văn bản khôn khéo của gói chi tiêu xã hội và bộ luật về quyền bầu cử để có thể thông qua với đa số mong manh. Ông ta đã quay những cái bánh xe của mình.”
Nhưng, sự chỉ trích đã không ngừng lại ở đó. Chris Cillizza, một trong những chủ biên của CNN đã viết một bài vào ngày 13 tháng 1 nói rằng Tổng thống Biden đã đọc một bài diễn văn gây chia rẽ nước Mỹ tại Atlanta khi ông tới đó để vận động cho bộ luật bầu cử mới – và đã so sánh những người Cộng Hòa với những người chia rẽ chủng tộc trong thời nội chiến tại Mỹ (segregationists). Cillizza viết nguyên văn “did more harm than good”.
Ngày hôm sau, 14 tháng 1, tờ USA Today lên tiếng phụ họa với bản hợp ca bằng một bài mang tựa đề “As voting rights push fizzles, Biden’s failure to unite his own party looms again”, trong đó nhận định rằng thất bại sau cùng của Biden đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về khả năng của ông ta để đạt được bất cứ cái gì trọng yếu về lập pháp. Cũng cần ghi nhận rằng sự thất bại gần đây nhất của ông tổng thống đã xảy ra vào thời điểm đen tối nhất. Bài báo viết tiếp:
“Sư thất bại cũng xảy ra một tuần lễ trước ngày Biden đánh dấu năm đầu tiên của ông tại Tòa Bạch Ốc, một thời gian theo truyền thống được dành để ăn mừng về những thành công của tổng thống trong năm vừa qua. Nhưng những chiến thắng trong năm đầu tiên có thể sẽ bị che lấp bởi những thất bại của tổng thống vừa mới đây.”
Để kết luận bài báo, USA Today đã trich dẫn lời của David Cohen, một giáo sư môn khoa học chính trị tại Trường Đại học Akron: “Thật là phiền hà kinh khủng cho uy tín tổng thống của ông ấy” và “tai hại” cho sách lược của ông.
Và đây, Tổng thống Joe Biden đã lên tiếng. Nhưng, ông Biden đã không nói vào ngày 20 tháng 1, ngày ông tuyên thệ nhậm chức một năm trước. Ông đã nói trước một ngày qua hình thức một cuộc họp báo tại Tòa Bạch Ốc. Tại đây, ông tổng thống đã chính thức nhìn nhận sự thất bại dự luật ngân sách 1.8 ngàn tỉ đô-la gọi là “Build Back Better”, vì nó “đã chết”, xác nhận thực trạng mà hầu hết những người tại Washington đã đồng ý . Ông nói: “Sự thật rõ ràng với tôi là có lẽ chúng tôi sẽ tách cái gói ấy ra, được càng nhiều tới mức chúng tôi có thể bây giờ và tranh đấu sau những cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào mùa thu".
Được hỏi các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ có công bằng và hợp pháp hay không, ông Biden trả lời lấp lửng nước đôi và tối nghĩa: “Cái đó còn tùy thuộc chúng ta có thể hay không bảo đảm với người dân Mỹ rằng một vài điều trong vụ này đã không được dựng ra để làm thay đổi kết quả cuộc bầu cử.”
Trong gần 2 tiếng đồng hồ của cuộc họp báo, ông tổng thống đã nhìn nhận rằng chính quyền của ông vẫn còn cần đặt sự lạm phát và COVID-19 dưới sự kiểm soát, nhưng ông nhấn mạnh rằng mình đã thực hiện được “những tiến bộ khổng lồ”. Ông cam kết “sẽ vững tay lái trên con đường của mình” và bác bỏ nhận định cho rằng những hứa hẹn của ông khi tranh cử đã được tô vẽ quá hồng”.
Ông Biden nói: “Tôi đã không hứa hẹn quá lố. Nhưng có thể là tôi đã trình diễn quá độ mà mọi người nghĩ là sẽ xảy ra"(!?)
Và, mọi người đã chưng hửng khi được nghe ông tổng thống tuyên bố trước khi đột ngột rời cuộc họp báo: “Nếu vật giá tăng cao mà mọi người đang kêu ca thì câu trả lời tuyệt hảo là chương trình “Build Back Better” của tôi.”
Ai cũng biết “Build Back Better” của ông Biden đã “chết đứng” tại Thượng Viện vào tháng 12 năm ngoái khi Nghị sĩ Manchin III (Dân Chủ – West Virginia) loan báo sự chống đối của ông, trong lúc cần sự đồng lòng của cả 50 nghị sĩ Dân Chủ để thông qua dự luật này theo “lằn ranh phe đảng”, vì tất cả 50 nghị sĩ Cộng Hòa đều chống đối dự luật chi tiêu khổng lồ này. Nhiều người nói rằng những khoản chi quá lớn của chính quyền đã là nguyên nhân đưa đến lạm phát tới mức cao nhất trong 40 năm nay.
Cuối cùng, trong cuộc họp báo ngày 19 tháng 1 ông Biden cũng không quên được ông… Trump! Ông than phiền rằng cựu Tổng thống Donald Trump vẫn còn cái kìm sắt trên đảng Cộng Hòa một năm sau khi rời nhiệm sở trong một cuộc bầu cử với nhiều tranh cãi gay gắt mà ông cáo buộc là gian lận.
Ông Biden cũng không ngừng bày tỏ sự bực tức với những người Cộng Hòa mà ông ta bảo rằng ông đã đánh giấ thấp sự hăng say chống đối sách lược của mình trong năm đầu tiên ông vào Tòa Bạch Ốc. Ông nói: “Trước đây họ đã cản trở mọi chuyên và bây giờ họ tiếp tục cản trở. Tôi không biết sách lược của họ bây giờ là gì. Nền tảng của đảng Cộng Hòa bây giờ là gì?”
Có thật ông Biden không biết ông Trump đang làm gì và sách lược của đảng Cộng Hòa gì?
Trước cuộc họp báo của Tổng thống Biden tại Tòa Bạch Ốc 4 ngày, ngày 15 tháng 1 cựu Tổng thống Donal Trump đã xuất hiện trước đám đông trong cuộc biểu dương tại Florence, Arizona, mà ông gọi là “Save America” như đã loan báo trước, để bắt đầu cuộc trở lại chính trường và đáp lễ bài diễn văn nẩy lửa ngày 6 tháng 1 của ông Biden nhắm vào ông.
Trong phát phát biểu ngoài trời kéo dài gần 2 tiếng đồng hồ bị ngắt quãng nhiều lần bởi những tràng pháo tay và reo hò của hàng chục ngàn người, ông Trump hứa sẽ “trở lại”, và trở lại theo kiểu cách chưa có ai từng thấy.
Đây là chỉ dấu rõ ràng cho thấy ông Trump có kế hoạch tái tranh cử vào Tòa Bạch Ốc vào năm 2024. Trong bài lên tiếng đầu tiên vào mùa tranh cử 2022, ông đã không quên kể tội ông Biden: “bạo chúa” cưỡng bách chích ngừa, lạm phát vô tội vạ và một ngọn trào tội ác trên toàn quốc đã từng bước một làm sụp đổ năm đầu tiên của Tổng thống Biden.
Ông Trump xếp chồng chất những thất bại của Tổng thống Biden: vi khuẩn bệnh dịch vẫn còn lan tràn, Tối Cao Pháp Viện ngăn cấm Biden cưỡng bách chích ngừa nhân viên sở tư, và sách lược của Biden nằm chết đau đớn tại Quốc Hội. Ông Trump nhận định: “Chúng ta đã có nhiều vấn đề hơn nữa, chúng ta đã có nhiều phá hoại hơn 5 tổng thống cộng chung lại trong một năm vừa qua.”
Ông Trump cũng không quên lớn tiếng chống đối Ủy ban Đặc cử của Hạ Viện để điều tra vụ 6.1.2021, nói rằng những người Dân Chủ đã lợi dụng cuộc nổi loạn này để biện minh cho những xâm phạm chưa từng thấy vào các dân quyền và tự do cá nhân của dân Mỹ. Và, ông Trump báo động:
“Kể từ nay mọi người nên nhận thức rõ rằng đảng Dân Chủ cực đoan đang bị lèo lái bởi một phương thức và tinh thần ác độc của phát-xít cánh tả. Biden đang cố dùng bạo lực và đe dọa mọi người với những cưỡng bách phản khoa học nực cười bởi vì ông ta và toàn thể chính quyền của ông ta tuyệt đối không hay biết chuyện gì đang xảy ra.”
Có lẽ năm vừa qua chỉ là màn mở đầu cho một vở kịch dài trên chính trường nước Mỹ sẽ còn diễn ra trong nhiều năm.
Ký Thiệt