Hình ảnh các thùng hàng (container) tại một bến cảng. (Ảnh:ntdvn.com)

Đông Phương - Kể từ ngày 1/12, 32 quốc gia bao gồm các quốc gia thành viên Liên minh Châu Âu (EU), Vương quốc Anh và Canada, v.v. đã chính thức hủy bỏ thuế quan ưu đãi đối với Trung cộng. Từ nay, xuất khẩu ngoại thương của Trung cộng sẽ bị ảnh hưởng.

27 quốc gia thành viên EU, Vương quốc Anh, Canada, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và Liechtenstein không còn dành ưu đãi thuế quan “GSP” cho Trung cộng. Hiện tại, các quốc gia vẫn giữ chế độ ưu đãi này cho Trung Quốc là Na Uy, New Zealand và Úc.

Trước đó, thông báo ngày 28/10 của Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho biết, từ ngày 1/12/2021, hàng hóa Trung cộng xuất khẩu sang 32 nước kể trên đã không còn được ưu đãi thuế quan. Tổng cục Hải quan sẽ ngừng cấp giấy chứng nhận GSP (Mẫu A).

GSP là tên viết tắt của Hệ thống ưu đãi phổ cập (Generalized System of Preferences). Đây là một hệ thống mà theo đó các nước phát triển (được gọi là các nước cho hưởng) cho các nước đang phát triển (được gọi là các nước được hưởng) hưởng chế độ ưu đãi bằng cách giảm hoặc miễn thuế. Chế độ ưu đãi được xây dựng trên cơ sở không có sự phân biệt đối xử và không đòi hỏi bất kỳ nghĩa vụ nào từ phía các nước đang phát triển.

Tổng cục Hải quan Trung cộng tuyên bố rằng, GSP không phải là vĩnh viễn. Cơ quan này nói rằng, sau khi kinh tế của các nước đang phát triển đạt đến một trình độ nhất định, các nước phát triển chắc chắn sẽ hủy bỏ GSP; và rằng Trung cộng đã “tốt nghiệp” khỏi GSP của nhiều nước. Ở một mức độ nhất định, “tốt nghiệp” cũng có nghĩa là “thành thục, trưởng thành".

Việc hủy bỏ GSP sẽ giáng một đòn mạnh vào thương mại Trung cộng

Nhà kinh tế học người Mỹ Lý Hằng Thanh (Li Hengqing) cho rằng tuyên bố trên của Hải quan Trung cộng là "tự lừa mình dối người". Trước đó, ông nói với Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) rằng việc 32 quốc gia dỡ bỏ thuế quan GSP đối với Trung cộng sẽ là một đòn giáng mạnh vào kinh tế và chính trị Trung cộng.

Nhà bình luận về các vấn đề thời sự của Hong Kong, ông Tiêu Nhược Nguyên (Stephen Shiu Yeuk Yuen) từng bình luận về vấn đề này trên kênh cá nhân. Ông nói, "Trung cộng cuối cùng đã nhìn thẳng ra thế giới và không còn là một nước đang phát triển". Theo ông, đối với Trung cộng, việc mất thuế quan "GSP" là một việc “rất, rất nghiêm trọng".

Ông Tiêu lấy ví dụ, thương mại giữa Trung cộng và EU vào năm 2020 tăng 4,9%, đạt 649,5 tỷ USD. Lần đầu tiên, Trung cộng trở thành đối tác thương mại lớn nhất của EU. Sau khi GSP bị bãi bỏ, thuế quan đối với các sản phẩm Trung cộng xuất khẩu sang EU sẽ tăng mạnh. Tuy nhiên, các nước sản xuất Đông Nam Á như Việt Nam và Indonesia vẫn được ưu đãi về thuế quan. Điều này sẽ khiến việc kinh doanh của các công ty Trung cộng trở nên khó khăn hơn và giáng một đòn mạnh vào thương mại của Trung cộng.

Ông Tăng Chí Siêu (Zeng Zhichao) là Phó tổng thư ký Hiệp hội Tài chính và Kinh tế Trung Hoa của Đài Loan. Trả lời Đài Á Châu Tự do (RFA), ông nói rằng việc nhiều nước Châu Âu hủy bỏ thuế quan ưu đãi đối với Trung cộng sẽ gây ảnh hưởng đến một số ngành có lợi nhuận gộp thấp và cần nhiều lao động. Những ngành bị ảnh hưởng này có thể đẩy nhanh việc di dời cơ sở sản xuất sang Việt Nam, Châu Phi và những nơi khác.

37 trên 40 nước hủy bỏ ưu đãi thuế quan GSP cho Trung cộng

Theo Tổng cục Hải quan Trung cộng, kể từ khi thực hiện cơ chế GSP từ năm 1978 tới nay, có 40 quốc gia đã liên tiếp dành ưu đãi thuế quan GSP cho Trung cộng. Hầu hết là các đối tác thương mại quan trọng của Trung cộng, như các quốc gia EU, Anh, Nhật Bản, Úc, v.v. Trung cộng cũng tích cực sử dụng GSP để mở rộng thương mại xuất khẩu sang các nước phát triển.

40 quốc gia đó là: 27 quốc gia thuộc EU (Pháp, Đức, Ý, Hà Lan, Luxembourg, Bỉ, Đan Mạch, Ireland, Hy Lạp, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Phần Lan, Áo, Ba Lan, Cộng hòa Séc, Slovakia, Hungary, Malta, Slovenia, Lithuania, Latvia, Estonia, Cyprus, Bulgaria, Romania, Croatia), Vương quốc Anh, 3 quốc gia thuộc Liên minh Kinh tế Á - Âu (Nga, Belarus, Kazakhstan), Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine, Canada, Thụy Sĩ, Liechtenstein, Nhật Bản, Na Uy, New Zealand, Úc.

Trong những năm gần đây, ngày càng có nhiều quốc gia tuyên bố hủy bỏ ưu đãi GSP đối với Trung cộng. Từ ngày 12/10/2021, hàng hóa xuất khẩu của Trung cộng đã không còn được hưởng các ưu đãi thuế quan của Nga, Kazakhstan và Belarus.

Bắt đầu từ ngày 1/4/2019, Nhật Bản đã ngừng cấp GSP cho hàng hóa Trung cộng. Từ ngày 1/7/2014, Thụy Sĩ cũng ngừng cấp đãi ngộ này.

Đông Phương (NTDVN)

(Theo Vision Times)