Việt Nam được cho là một trong những điểm đến hưởng lợi từ làn sóng chuyển dịch đầu tư khỏi Tàu cộng do căng thẳng Mỹ - Tàu , nhưng mức thuế tối thiểu toàn cầu mới đang được xem là rào cản đối với các nhà đầu tư nước ngoài (Adobe stock)

VOA - Các công ty đa quốc gia lớn của nước ngoài cho biết họ có thể dừng các kế hoạch đầu tư mới tại Việt Nam trong trường hợp không có trợ cấp để giúp bù đắp chi phí của khoản thuế bổ sung mới, một người tham gia đàm phán về vấn đề này giữa các nhà đầu tư và chính phủ nói với Reuters.

Việt Nam, trung tâm sản xuất phụ thuộc rất nhiều vào đầu tư, được xem là một trong những nơi được hưởng lợi nhiều nhất từ tình trạng các công ty chuyển hoạt động khỏi Tàu cộng nhằm giảm thiểu tác động của căng thẳng Tàu-Mỹ. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng việc tăng thuế cùng với các vấn đề về cung cấp điện, các rào cản pháp lý và tăng lương có thể làm giảm khả năng cạnh tranh của quốc gia Đông Nam Á. 

Năm nay, Việt cộng đã áp dụng Mức thuế tối thiểu toàn cầu 15% đối với các công ty đa quốc gia lớn, một sáng kiến do Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) chủ trì. Theo đó, các biện pháp khuyến khích giảm thuế suất xuống chỉ còn 5% sẽ không còn nữa, có nghĩa là một số công ty đa quốc gia sẽ phải nộp thuế bổ sung để đáp ứng mức thuế suất 15%.

Nguồn tin của Reuters cho biết một số công ty đa quốc gia của Hoa Kỳ đã kêu gọi chính phủ tôn trọng các cam kết về mức thuế thấp mà họ đã đưa ra để thu hút đầu tư hiện có, đồng thời nói thêm rằng đầu tư mới sẽ khó khăn nếu không có biện pháp bù đắp khoản thuế bổ sung.

Chính phủ Việt cộng đã cam kết trợ cấp mới trong nửa đầu năm ngoái nhưng lại chậm đưa ra bất kỳ khoản trợ cấp nào.

Vào tháng 12, Việt cộng ban hành dự thảo nghị định nêu rõ các khoản trợ cấp và các điều kiện mới để đủ điều kiện được trợ cấp, chẳng hạn như được phân loại là công ty công nghệ cao. Nhưng nhiều khía cạnh quan trọng vẫn chưa được xác định, chẳng hạn như quy mô của quỹ trợ cấp mới và không có thời gian biểu rõ ràng để phê duyệt các phương thức này.

Đại diện của các công ty đa quốc gia hôm thứ Ba đã nêu lên mối lo ngại với các quan chức của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về quy mô, phạm vi và khả năng tiếp cận các ưu đãi theo kế hoạch, một người tham dự cuộc họp nói với Reuters với điều kiện giấu tên vì cuộc họp không công khai.

Một đại diện của Tập đoàn Lego, công ty đang đầu tư hơn 1 tỷ USD để xây dựng một nhà máy mới tại Việt Nam, đã đặt câu hỏi liệu các công ty không được xếp vào loại công nghệ cao như Lego có đủ điều kiện nhận bất kỳ khoản trợ cấp nào được nêu trong dự thảo nghị định hay không. Các quan chức trả lời là không, vẫn theo nguồn tin của Reuters.

Nhà sản xuất đồ chơi Đan Mạch xác nhận với hãng thông tấn Anh rằng một trong những đại diện của họ đã đặt câu hỏi về vấn đề này trong cuộc họp.

Người đại diện của công ty Amkor Technology của Hoa Kỳ, công ty đang xây dựng một nhà máy trị giá 1,6 tỷ USD tại Việt Nam để lắp ráp, thử nghiệm và đóng gói chất bán dẫn, cho biết họ đã phải vật lộn để được phân loại là một công ty công nghệ cao.

Người này cho biết đại diện của Samsung Electronics, nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Việt Nam, đã không can dự vào cuộc họp. Công ty Hàn Quốc là một trong những công ty có tiếng nói nhất về các biện pháp nhằm bù đắp gánh nặng thuế gia tăng.

Amkor Technology và Bộ Kế hoạch và Đầu tư không trả lời yêu cầu bình luận của Reuters. Samsung từ chối bình luận với hãng tin Anh.

Thông qua thuế bổ sung, chính phủ Việt cộng ước tính doanh thu thuế bổ sung hàng năm là 14,6 nghìn tỷ đồng (591 triệu USD) từ 122 công ty nước ngoài, và cho biết họ có ý định sử dụng số tiền thu được này để cung cấp tiền mặt cho các công ty đầu tư.

Tuy nhiên, các khoản trợ cấp mới sẽ không được bù trực tiếp cho gánh nặng thuế gia tăng, theo quy định của sáng kiến Thuế tối thiểu toàn cầu, các quan chức chính phủ nói với các đại diện công ty hôm thứ Ba, theo nguồn tin của Reuters.

Theo các quan chức OECD, mối liên hệ trực tiếp sẽ vi phạm thỏa thuận quốc tế đằng sau sáng kiến này và có thể dẫn đến việc chuyển doanh thu bổ sung sang nước sở tại của các công ty đa quốc gia, mặc dù các biện pháp thực thi hiện vẫn chưa rõ ràng.

Tuy nhiên, đối với một số công ty, các khoản trợ cấp mới có thể chi trả một phần lớn, nếu không phải là tất cả, chi phí thuế bổ sung, các chuyên gia am tường các cuộc thảo luận về vấn đề trợ cấp cho biết. (VOA)