Ông Fumio Kishida, Thủ tướng Nhật Bản, phát biểu trong một cuộc họp báo tại dinh thự chính thức của thủ tướng hôm 04 /10/2021 tại Tokyo, Nhật Bản

BBC - Tân nội các Nhật Bản báo hiệu một lập trường quyết đoán hơn trước thái độ lấn lướt của Trung cộng đối với Đài Loan tự trị, cho thấy Nhật sẽ cân nhắc các lựa chọn và chuẩn bị cho "các kịch bản khác nhau", đồng thời tái khẳng định mối quan hệ chặt chẽ với Hoa Kỳ, theo Reuters.

Đài Loan và mối quan hệ với Trung cộng có khả năng, ngay từ đầu, chi phối các chính sách an ninh và quan hệ đối ngoại của chính quyền mới của Thủ tướng Fumio Kishida.

Căng thẳng đang gia tăng đối với Đài Loan khi Trung cộng tuyên bố đó là lãnh thổ của mình và sẽ dùng vũ lực để đạt được điều này nếu cần thiết. Đài Loan nói họ là một quốc gia độc lập và sẽ bảo vệ các quyền tự do và dân chủ của mình.

Trong những ngày gần đây, Đài Loan ghi nhận có 148 máy bay của lực lượng không quân Trung cộng bay vào vùng nhận dạng phòng không của đảo này. Các lãnh đạo chính phủ Đài Loan cho hay họ cần phải cảnh giác trước các hoạt động quân sự "quá mức" của Trung cộng.

Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Toshimitsu Motegi, khi được hỏi về tình hình Đài Loan, nói rằng ông hy vọng "vấn đề này được giải quyết một cách hòa bình giữa hai bên thông qua các cuộc đàm phán trực tiếp".

"Ngoài ra, thay vì chỉ theo dõi tình hình, chúng tôi hy vọng sẽ cân nhắc các tình huống khác nhau có thể xảy ra để xem xét những lựa chọn nào chúng tôi có, cũng như những chuẩn bị mà chúng tôi phải thực hiện," ông Motegi nói.

Trong công bố hôm thứ Hai, ông Motegi, cùng với Bộ trưởng Quốc phòng Nobuo Kishi, được giữ lại trong nội các mới. Các nhà phân tích cho rằng điều này cho thấy chính phủ mới của Nhật tập trung vào mối quan hệ an ninh chặt chẽ với Hoa Kỳ.

Bình luận của ông Motegi về Đài Loan đánh dấu quan điểm khác biệt hoàn toàn của nội các mới với nội các cũ, bằng cách nói rõ về khả năng can dự của Nhật Bản, đồng thời cũng nhằm thu hút sự chú ý của quốc tế đến vấn đề này, và gây sức ép lên Trung cộng, theo giới phân tích.

Ông Yoichiro Sato, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Ritsumeikan Châu Á Thái Bình Dương cho biết: "Vấn đề này đã luôn không được nói ra… nhưng lần này, họ đang có lập trường mạnh mẽ hơn".

Robert Ward, một nghiên cứu viên cấp cao về An ninh Nhật Bản tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế có trụ sở tại London, cho biết sự thay đổi trong cách Nhật Bản thể hiện mối quan tâm về Đài Loan là rất quan trọng.

Ông Ward nói: "Nhật Bản đang vạch ra một dạng giới hạn và do đó tạo ra những kỳ vọng.

"Chính phủ mới sẽ tiếp tục đường lối cứng rắn hơn, như ông Motegi đang thể hiện. Điều này phù hợp với nỗ lực của Nhật Bản nhằm cân bằng vị thế cường quốc của Trung cộng."

Thông điệp mạnh mẽ

Kishida, một cựu ngoại trưởng, trước đó đã nói với các phóng viên rằng ông đã nói chuyện với Tổng thống Mỹ Joe Biden khoảng 20 phút và họ đã xác nhận hợp tác an ninh khu vực.

Ông nói: "Chúng tôi khẳng định sức mạnh của liên minh Hoa Kỳ-Nhật Bản, cũng như cam kết hợp tác cùng nhau để hiện thực hóa một Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và cởi mở ".

Ông Kishida không đề cập đến Đài Loan trong các bình luận của mình với các phóng viên nhưng nói: "Chúng tôi cũng khẳng định sẽ hợp tác chặt chẽ để giải quyết các thách thức mà khu vực này phải đối mặt liên quan đến Trung cộng và Bắc Hàn."

Ông Kishida nói rằng ông đã nhận được một thông điệp "mạnh mẽ" từ ông Biden về cam kết của Hoa Kỳ trong việc bảo vệ quần đảo đang tranh chấp ở Biển Hoa Đông, nơi Nhật gọi là quần đảo Senkaku. Trung cộng cũng tuyên bố chủ quyền với quần đảo này, nơi mà họ gọi là Điếu Ngư.

Hôm thứ Hai, ông Kishida đã công bố một nội các mới, bao gồm các đồng minh là cựu Thủ tướng Shinzo Abe và cựu Bộ trưởng Tài chính Taro Aso giữ các chức vụ quan trọng, cùng với những chính trị gia tương đối mới, theo lời hứa trao cơ hội cho các nhà lập pháp trẻ tuổi.

Ông Kishida, 64 tuổi, người Hiroshima, đã gây bất ngờ cho phe đối lập khi kêu gọi một cuộc bầu cử vào ngày 31/10 và tuyên bố sẽ hỗ trợ đối phó với đại dịch virus corona.

Nhưng những cam kết của ông dường như không giúp ông được yêu thích hơn trước cuộc bầu cử. Một cuộc thăm dò hàng ngày của Mainichi cho thấy tỷ lệ tán thành ông Kishida là 49% - so với tỷ lệ 64% ủng hộ trước đây cho chính quyền của thủ tướng cũ khi ông này lên nhậm chức.

Ngả về cánh hữu

Kishida, người theo phái ôn hòa truyền thống của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, đã ngả về cánh hữu khi ông vận động tranh cử để trở thành lãnh đạo đảng này.

Ông Kishida đã nói rằng việc Nhật có được khả năng tấn công các căn cứ của đối phương, một bước đi gây tranh cãi được ông Abe hậu thuẫn, là một lựa chọn khả thi và ông sẽ chỉ định một phụ tá để giám sát việc Trung cộng đối xử với người thiểu số Duy Ngô Nhĩ (Uyghur). Trung cộng phủ nhận việc ngược đãi này.

Nhấn mạnh trọng tâm của nội các mới về Trung cộng, ông Kishida đã tạo ra vị trí Bộ trưởng An ninh kinh tế, do Takayuki Kobayashi, 46 tuổi đảm nhiệm. Ông Kobayashi từng giúp xây dựng các chính sách nhằm bảo vệ các công nghệ nhạy cảm trong chuỗi cung ứng và an ninh mạng từ Trung cộng.

Trong cuộc họp báo đầu tiên của mình, ông Kobayashi thể hiện thái độ trung lập, nói rằng các mối quan hệ có tầm quan trọng lớn đối với cả hai nước.

Ông Kobayashi nói: "Điều quan trọng là Trung cộng, với tư cách là một siêu cường kinh tế, tuân thủ các quy tắc của cộng đồng quốc tế và thực hiện trách nhiệm của mình theo cách phù hợp với một quốc gia lớn để phát triển hơn nữa nền kinh tế toàn cầu". (BBC)