Tổng thống Ukraina, Volodymyr Zelensky trong một sự kiện tại Izioum, ngày 14/09/2022. (AP - Leo Correa)

RFI - Tối 21/04/2023, tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã ký ban hành đạo luật cấm các tên các danh nhân hay sự kiện liên quan đến lịch sử Nga xuất hiện tại các nơi công cộng của Ukraina. Đây là một bước trong tiến trình phi địa danh Nga ở Ukraina, đã khá phổ biến từ sau cuộc cách mạng Cam 2014 và được dấy lên mạnh mẽ từ khi Nga phát động cuộc xâm lược Ukraina hồi tháng 2/2022.

Thông tín viên Stéphane Siohan tại Kiev tường trình :

Từ đầu cuộc chiến tranh trên quy mô lớn, nhiều tượng đài tưởng niệm các danh nhân Nga như nữ hoàng Catherine II ở Odessa, đã bị tháo dỡ và nhiều đường phố cũng bị đặt lại tên. Nhưng cho đến nay, các sáng kiến như vậy vẫn do chính quyền địa phương và hội đồng nhân dân quyết định.

Từ giờ trở đi, việc loại bỏ tên địa danh có gốc gác Nga là một chính sách của Nhà nước Ukraina.

Luật mới cấm các tên gọi hay các danh hiệu mang biểu tượng nước Nga như các địa điểm, thành phố, mốc thời gian hay các sự kiện lịch sử hoặc các danh nhân văn hóa...Cơ quan lập pháp chỉ được làm việc này theo đòi hỏi của nhân dân.

Hồi tháng Giêng năm nay, một kiến nghị của công dân đã thu thập được hơn 100 nghìn chữ ký đòi đặt lại tên quảng trường Lev Tolstoy, một trong số các quảng trường chính ở thủ đô Kiev, thành quảng trường các « Anh Hùng Ukraina ».

Sắp tới, trạm tàu điện ngầm « tình hữu nghị các dân tộc », một dấu tích khẩu hiệu tuyên truyền thời Liên Xô sẽ được đặt lại tên gốc theo khu phố.

Đạo luật do tổng thống Volodymyr Zelensky ký ban hành hôm 21/04 sẽ có hiệu lực trong 3 tháng nữa. Cũng cần phải nhắc lại, tiếng Nga là tiếng mẹ đẻ của chính ông Zelensky. Sau đó các tổ chức tập thể sẽ có 6 tháng để giải tỏa khỏi các nơi công cộng những biểu tượng Nga.

***

UKRAINA HẠN CHẾ SỬ DỤNG TIẾNG NGA TRÊN TRUYỀN HÌNH

Tổng thống Ukraina Petro Porochenko ủng hộ luật định mức dùng tiếng Nga trên các kênh truyền thanh, truyền hình. (REUTERS/Fabrizio Bensch)

Thu Hằng (RFI) - Chính quyền Kiev tiếp tục nỗ lực ukaraina hóa trên các lĩnh vực công cộng. Ngày 23/05/2017, Nghị Viện Ukraina thông qua một đạo luật bắt buộc các kênh truyền hình và phát thanh tuân thủ định mức ngôn ngữ, cụ thể là 75% các chương trình phải sử dụng tiếng Ukraina.

Từ Lviv, đặc phái viên RFI Sébastien Gobert giải thích, cuộc bỏ phiếu diễn ra sau khi nhiều mạng xã hội và nguồn tin internet của Nga bị cấm tại Ukraina từ tuần trước.

« Tiếng Ukraina là ngôn ngữ Nhà nước và phải vượt dần ra khỏi khuôn khổ hành chính và thể chế. Đây chính là mục đích của đạo luật mới về định mức ngôn ngữ trong các phương tiện truyền thông. Khoảng 75% các chương trình trên các kênh truyền hình hay đài phát thanh quốc gia và khoảng 50% các cơ quan truyền thông cấp vùng sẽ phải sử dụng tiếng Ukraina. Đích thân tổng thống Petro Porochenko ủng hộ luật mới này để cổ vũ sự phát triển ngôn ngữ Ukraina.

Tuy nhiên, việc tuân thủ định mức này không dễ dàng chút nào. Các cuộc tranh luận trên truyền hình thường xuyên được sử dụng cùng lúc cả tiếng Nga lẫn tiếng Ukraina, vậy phải tính thời gian ra làm sao ? Tại quốc gia sử dụng cả hai thứ tiếng, vấn đề ngôn ngữ thường xuyên được đặt ra, thậm chí trở thành công cụ của các chính đảng, nhất là trong bối cảnh diễn ra một cuộc chiến tranh hỗn hợp giữa Ukraina và Nga.

Nhiều cộng đồng nói tiếng Nga phẫn nộ quá trình Ukraina hóa mà họ thường cho đó là chính sách bài Nga. Nếu chính sách Ukraina hóa có mục tiêu thống nhất đất nước thông qua ngôn ngữ quốc gia, sự oán giận của một bộ phận dân chúng có thể sẽ gây ra những hậu quả đáng tiếc đối với sự gắn bó trong xã hội Ukraina ». (RFI)