Chủ tịch Tàu cộng Tập Cận Bình (P) tiếp tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Quảng Châu, ngày 07/04/2023. (via Reuters - Pool)

Thu Hằng (RFI) - Tổng thống Pháp tay trắng trở về từ Tàu cộng nhưng thành công trong việc chia rẽ phương Tây. Đó là nhận định của nhiều chuyên gia. Ngày 11/04/2023, ông Emmanuel Macron đến Hà Lan để vận động cho « an ninh kinh tế », « tự chủ công nghiệp » của Liên Hiệp Châu Âu, trong lúc ông bị chỉ trích có những phát biểu có lợi cho Bắc Kinh.

Do muốn thể hiện một châu Âu « đoàn kết », tổng thống Pháp đã mời chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Ursula von der Leyen cùng sang Tàu cộng. Nhưng những bất đồng đầu tiên đã sớm xuất hiện liên quan đến chiến tranh Ukraina. Trước khi đến Tàu cộng và trong suốt chuyến công du, bà Ursula von der Leyen luôn cứng rắn đề nghị Bắc Kinh không « trở thành một bên tham chiến qua việc cung cấp vũ khí cho Nga ».

Tổng thống Pháp thì ngược lại, sử dụng ngôn từ mềm mỏng hơn trong cuộc họp báo chung với chủ tịch Tàu cộng Tập Cận Bình, rằng ông « biết là có thể trông cậy vào » nguyên thủ Tàu cộng. « Không hẳn là lời xu nịnh », theo nhà báo Pierre-Antoine Donnet của báo mạng Asialyst khi trả lời RFI ngày 10/04, nhưng ông Macron có vẻ hoặc cố tình không hiểu những tính toán riêng của ông Tập và lặp lại « sai lầm » khi đến tận Matxcơva thuyết phục tổng thống Putin không tấn công Ukraina. Tổng thống Pháp kêu gọi Bắc Kinh làm trung gian cho cuộc xung đột ở Ukraina, hoan nghênh kế hoạch hòa bình 12 điểm của Tàu cộng trong khi Kiev và đa số các nước phương Tây lại bác bỏ.

Bất đồng tiếp theo liên quan đến quan hệ kinh tế. Liên Hiệp Châu Âu nhấn mạnh đến việc « giảm thiểu nguy cơ » phụ thuộc vào Tàu cộng. Thế nhưng, phái đoàn tháp tùng nguyên thủ Pháp có đến 50 lãnh đạo doanh nghiệp không có cùng ý tưởng này.

Trên trang L’Express, nhà nghiên cứu Cyrille Pluyette nhấn mạnh đến chiến thuật « chia để trị » của Tàu cộng. Ông Tập tỏ ra « rất vui vì chia sẻ nhiều điểm chung về nhiều vấn đề » với nguyên thủ Pháp. Hiếm khi báo chí Nhà nước Tàu cộng ca ngợi một nguyên thủ phương Tây đến như vậy. Tại tỉnh Quảng Đông, ông Macron được chào đón như ngôi sao ở Đại học Trung Sơn, chia sẻ giây phút riêng tư trà đàm với ông Tập. Trong khi đó, bà Ursula von der Leyen, không phải là người đứng đầu một nước nên được tiếp đón gọn nhẹ hơn và không được mời tham gia nhiều chương trình cụ thể. Liệu nguyên thủ Pháp bị siêu lòng ?

Vấn đề Đài Loan đã không được ông Macron đề cập trong chuyến công du, mặc dù giới chuyên gia Pháp, khi được mời đến điện Elysée tham vấn, đã lưu ý khả năng Tàu cộng tập trận răn đe Đài Loan sau cuộc gặp giữa tổng thống Thái Anh Văn và chủ tịch Hạ Viện Mỹ. Rạn vỡ thực sự bắt đầu khi nguyên thủ Pháp ẩn ý rằng chính Mỹ phải chịu trách nhiệm về những căng thẳng giữa Đài Bắc và Bắc Kinh. Trả lời nhật báo kinh tế Pháp Les Echos, ông so sánh « sự thống nhất » của Tàu cộng mà Đài Loan là một thành phần với « sự thống nhất » của Liên Hiệp Châu Âu. Ông tỏ ra thông cảm, « điều quan trọng là phải hiểu họ (Tàu cộng) lập luận như thế nào ».

Theo ông, « châu Âu còn chưa giải quyết được khủng hoảng ở Ukraina, thì làm sao có thể nói một cách đáng tin cậy về Đài Loan », đồng thời cho rằng châu Âu không nên đi theo nhịp độ của Mỹ hay Tàu cộng. Cho dù ông Macron chỉ nêu lên thực tế vì Liên Hiệp Châu Âu chỉ duy trì quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh, nhưng lại phát biểu không đúng lúc, và bị nhật báo Mỹ Wall Street Journal đánh giá là « vô ích » « sẽ phá hoại năng lực răn đe của Mỹ và Nhật Bản đối với Tàu cộng ở Tây Thái Bình Dương ». Tuyên bố của ông Macron cũng đối lập với lời lẽ cứng rắn trước đó của chủ tịch Ủy Ban Châu Âu rằng Liên Âu « biết là Tàu cộng muốn thay đổi trật tự thế giới, ở đó Tàu cộng trở thành tâm điểm ».

Giáo sư Jean-Pierre Cabestan, Trung tâm Nghiên cứu châu Á Paris, cũng như nhà nghiên cứu Cyrille Pluyette, đều thấy rằng « thay vì củng cố Liên Hiệp Châu Âu, phát biểu của tổng thống Pháp đang làm suy yếu khối ». Mong muốn của ông Macron vận động cho một châu Âu « tự chủ về công nghiệp, kinh tế », hình thành quân đội riêng để giảm phụ thuộc vào Mỹ lại trở thành « món quà » lớn cho Bắc Kinh, gây chia rẽ ít nhiều Mỹ với các đồng minh.

« Một kiểu chết não ở đâu đó », giám đốc Viện Nghiên cứu Quốc tế Ba Lan Slawomir Debski, mỉa mai với ngôn từ của chính tổng thống Pháp khi nói về NATO. (RFI)

BÁO CHÍ ĐỨC CHỈ TRÍCH TUYÊN BỐ CỦA TỔNG THỐNG PHÁP VỀ “TỰ CHỦ CHIẾN LƯỢC” CỦA CHÂU ÂU

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu tại Đại Học Tôn Trung Sơn, Quảng Châu, Tàu cộng, ngày 07/04/2023. (© Thibault Camus / AP)

Thanh Phương (RFI) - Trả lời các cuộc phỏng vấn trong chuyến viếng thăm Tàu cộng vừa qua, tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi xây dựng một nền “tự chủ chiến lược” cho châu Âu, một tuyên bố đã gây nhiều tranh cãi tại các nước đồng minh, nhất là tại Đức, nơi mà báo chí và chính giới đã chỉ trích nặng nề tổng thống Pháp.

Từ Berlin, thông tín viên Pascal Thibaut gởi về bài tường trình:

“Sự quỳ gối nguy hiểm của Macron trước Tàu cộng”. Giống như các tờ báo khác của Đức, nhật báo có nhiều độc giả Bild Zeitung chỉ trích nặng nề những tuyên bố của tổng thống Pháp. Đối với tờ báo xu hướng bảo thủ Die Welt, ông Macron làm lợi cho Tàu cộng khi nuôi thêm hy vọng của Bắc Kinh về việc chia rẽ phương Tây.  

Nhật báo Tagesspiegel của Berlin thì lên án điều mà tờ báo này gọi là “thói cuồng vĩ” của tổng thống Pháp và tự hỏi: “Macron có thật sự tin rằng ông có thể nói chuyện ngang hàng với Tập Cận Bình? Ông ấy đã đạt được gì cho nước Pháp và cho châu Âu trong chuyến thăm Tàu cộng? Và cho Ukraina? Tàu cộng đã những nhân nhượng gì đổi lại thái độ thuần phục của Macron đối với Bắc Kinh?”

Chính giới Đức cũng nghiêm khắc không kém. Chính khách Norbert Röttgen, thuộc đảng Dân Chủ Thiên Chúa Giáo, chuyên gia về các vấn đề quốc tế, nói thẳng: “ Ông Macron dường như đã mất trí. Ông ấy chia rẽ và làm suy yếu châu Âu với những tuyên bố ngây thơ và nguy hiểm. Phải chăng là trong chính sách ngoại giao, ông ấy cũng không còn khái niệm gì về thực tế giống như trong chính sách đối nội?”

Một lãnh đạo của đảng Dân Chủ Xã Hội thì nói đến một “sai lầm nghiêm trọng”: “Nếu Macron muốn giữ khoảng cách với Mỹ bằng cách ve vãn Tàu cộng thì ông sẽ thất bại. Chúng ta cần một mối quan hệ mang tính phê phán với các quốc gia độc đoán như Tàu cộng, chứ không phải một sự ve vãn ngây thơ”

Nhà Trắng: Quan hệ với Pháp vẫn “tốt đẹp”

Trong bài trả lời phỏng vấn nhật báo Pháp Les Echos, được đăng tải hôm Chủ nhật vừa qua, ông Macron cũng đã kêu gọi châu Âu không nên theo đuôi Mỹ hay Tàu cộng trên vấn đề Đài Loan.

Tuy nhiên, hôm qua, khi được hỏi về phát biểu nói trên của tổng thống Pháp, hiện đang được bàn tán nhiều ở Hoa Kỳ, phát ngôn viên Hội Đồng An Ninh Quốc Gia Mỹ John Kirby tuyên  bố Nhà Trắng vẫn hoàn toàn tin tưởng vào mối quan hệ “rất tốt đẹp” với nước Pháp. (RFI)