Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan. (Ảnh - Getty)

BBC - Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan hôm thứ Sáu đã tái khẳng định quan điểm của chính quyền Mỹ rằng yêu cầu gia nhập NATO của Ukraine nên được xem xét “vào một thời điểm khác”.

Ông Sullivan nói: “Cách tốt nhất để chúng tôi hỗ trợ Ukraine là thông qua hỗ trợ thực tế, tại chỗ ở Ukraine và tiến trình ở Brussels thì nên được thực hiện vào một thời điểm khác.”

Sullivan nói với các phóng viên tại một cuộc họp báo tại Nhà Trắng: “Hoa Kỳ đã rõ ràng trong nhiều thập niên rằng chúng tôi ủng hộ chính sách mở cửa đối với NATO. Bất kỳ quyết định nào về tư cách thành viên NATO là giữa 30 đồng minh và các quốc gia muốn gia nhập."

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky thông báo rằng Ukraine chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO, vài giờ sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sáp nhập 4 tỉnh của Ukraine.

Phát biểu bên ngoài văn phòng tổng thống ở Kyiv, Zelensky cho biết thực hiện "bước đi quyết định" này để bảo vệ "toàn bộ cộng đồng" người Ukraine.  

“Trên thực tế, chúng tôi đã chứng minh khả năng tương thích với các tiêu chuẩn của liên minh. Chúng tôi tin tưởng lẫn nhau, chúng tôi giúp đỡ nhau, và chúng tôi bảo vệ nhau.”

Nhưng giới quan sát nói không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy yêu cầu của Ukraine sẽ sớm được chấp thuận.

Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg vào tối thứ Sáu đã nhắc lại lập trường không thay đổi của liên minh rằng họ mở cửa cho các thành viên mới nhưng lại tránh trực tiếp ủng hộ Ukraine.

“Mọi nền dân chủ ở châu Âu đều có quyền đăng ký trở thành thành viên NATO và các đồng minh NATO tôn trọng quyền đó, và chúng tôi đã tuyên bố nhiều lần rằng cánh cửa của NATO vẫn rộng mở,” Stoltenberg nói với các phóng viên tại Brussels.

Ông nói thêm rằng các thành viên NATO gần đây đã khẳng định tại hội nghị thượng đỉnh ở Madrid rằng họ “ủng hộ quyền lựa chọn con đường riêng của Ukraine”.

Tuy nhiên, Stoltenberg đã nói thẳng rằng trọng tâm trước mắt của liên minh là cuộc chiến.

“Tất nhiên, quyết định về tư cách thành viên phải được thực hiện bởi tất cả 30 đồng minh và chúng tôi đưa ra những quyết định này bằng sự đồng thuận,” ông nói.

“Trọng tâm của chúng tôi bây giờ, là hỗ trợ ngay lập tức cho Ukraine, để giúp Ukraine tự bảo vệ mình trước cuộc xâm lược tàn bạo của Nga.”

Vào tháng Hai, ông Zelensky nhấn mạnh tham vọng của đất nước ông là được gia nhập NATO, một nguyện vọng được ghi trong Hiến pháp Ukraine kể từ năm 2019.

Nhưng đến tháng Ba, khi chiến tranh với Nga bùng phát, ông Zelensky đã lùi bước, báo hiệu rằng đất nước của ông cần phải chấp nhận có thể không bao giờ tham gia NATO.

Ukraine đã chính thức nộp đơn gia nhập NATO với tư cách là một đối tác quân sự vào thứ Sáu, trùng với ngày Nga chính thức sáp nhập bốn khu vực bị chiếm đóng của Ukraine.

Nếu đơn của Ukraine được chấp nhận, NATO sẽ chính thức bị lôi kéo vào cuộc chiến, tạo khả năng làm leo thang xung đột.

Putin vừa làm gì?

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã chính thức tuyên bố bốn khu vực của Ukraine là lãnh thổ của Nga, trong diễn tiến làm gia tăng phẫn nộ.

Ngày 30/9, ông Putin tuyên bố bốn vùng sau đã gia nhập Liên bang Nga, gồm Luhansk và Donetsk - nơi có hai nước cộng hòa ly khai do Nga hậu thuẫn.

Ngoài ra, là Kherson và Zaporizhzhia, hai khu vực ở miền nam Ukraine đã bị quân Nga chiếm đóng ngay sau khi cuộc xâm lược bắt đầu.

Cái gọi là việc bỏ phiếu được tổ chức ở Luhansk và Donetsk ở phía đông, và ở Zaporizhzhia và Kherson ở phía nam.

Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 30/9 đã ký sắc lệnh sáp nhập 4 vùng của Ukraine vào Nga.

"Đây là ý nguyện của hàng triệu người", ông nói trong bài phát biểu trước hàng trăm chức sắc ở Điện Kremlin.

Buổi lễ diễn ra ba ngày sau khi hoàn thành cái gọi là cuộc trưng cầu dân ý được dàn dựng gấp rút.

Lực lượng ủy quyền của Moscow tại các khu vực bị chiếm đóng tuyên bố đa số lên đến 99% ủng hộ việc gia nhập Nga.

Ukraine, Mỹ và người đứng đầu Liên Hợp Quốc đều cho rằng buổi lễ sáp nhập không có giá trị pháp lý.

Trong một bài phát biểu liên tục bị gián đoạn bởi những tràng vỗ tay, Putin tuyên bố rằng Nga có bốn khu vực mới.

Ông nói: “Những người sống ở Luhansk, Donetsk, vùng Kherson và vùng Zaporizhzhia trở thành đồng bào của chúng tôi mãi mãi.”

Trong bài phát biểu của mình, ông Putin gợi lại ký ức về những anh hùng Nga từ thế kỷ 18 đến Thế chiến thứ Hai.

Ông lặp lại những cáo buộc quen thuộc chống lại phương Tây, và nhắc lại việc Hoa Kỳ sử dụng vũ khí hạt nhân chống lại Nhật Bản vào cuối Thế chiến thứ Hai. (BBC)