Logo của tập đoàn Alibaba trên sàn giao dịch tại Sở Giao dịch Chứng khoán New York (NYSE) ở thành phố New York, hôm 03/08/2021. (Ảnh: Andrew Kelly/Reuters)

Fan Yu - Đại hội Toàn quốc lần thứ 20 của Đảng cộng sản Tàu cho thấy ưu tiên là chính trị, chứ không phải là kinh tế

Các nhà đầu tư phương Tây đã rất kiên nhẫn, thậm chí là kiên trì, tin tưởng trong nhiều thập niên rằng Trung cộng sẽ là biên giới mới, thậm chí là “chén thánh” đầu tư.

Tuy nhiên, sau nhiều thập niên đầu tư và kết giao với Trung cộng, Đảng Cộng sản Tàu (ĐCST) cầm quyền của nước này đã không trở nên dân chủ hơn. Giờ đây khi Đại hội Đảng lần thứ 20 đã đến và đi, rõ ràng là ĐCST đã trở nên phong bế hơn. Sự nắm chắc của ông Tập Cận Bình đối với quyền bính giờ đã trở nên chặt chẽ hơn bao giờ hết. Chính quyền thì độc đoán và quản lý theo cách tiếp cận từ trên xuống hơn bao giờ hết. Còn phương hướng chính sách của chính quyền này ư? Khó dò hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ những năm 1970.

Những nhà đầu tư hy vọng sẽ có thể thăm dò được về những gì mà ĐCST sẽ làm tiếp theo, cả về phương diện kinh tế lẫn chính trị, đã phải chịu thất vọng.

Một trong những câu hỏi lớn nhất trong suy nghĩ của các nhà đầu tư phương Tây trước thềm Đại hội Toàn quốc nói trên — liệu chính sách zero COVID có được tiếp tục hay không — đã không được giải đáp. Hay, chính xác hơn, câu trả lời là nhiều khả năng chính sách đó sẽ được tiếp tục vì đó là mong muốn của ông Tập.

Một bộ phận các nhà đầu tư phương Tây đã suy nghĩ viển vông khi hy vọng điều trái ngược sẽ xảy ra. Chính sách “phát triển và làm giàu” của ĐCS Tàu dưới thời các lãnh đạo Trung cộng trước đây là Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào không còn là chỉ thị nữa.

“Liệu Trung cộng có thể cung cấp hỗ trợ cho nền kinh tế toàn cầu không? Liệu Trung cộng có khơi lại áp lực lạm phát không?” Đó là những câu hỏi được đặt ra trong một ghi chú nghiên cứu mới đây của Morgan Stanley hôm 31/10. Những câu hỏi quan trọng nếu quý vị là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp đa quốc gia có hoạt động và logistics ở Trung cộng, hoặc là một nhà đầu tư toàn cầu đang tìm cách tiếp cận với chứng khoán Trung cộng. Trung cộng có thể thoát khỏi chính sách COVID càng sớm thì triển vọng kinh tế của nước này càng tốt và triển vọng đầu tư càng tốt hơn.

Nhưng sự thật là ông Tập không quan tâm.

Các quy tắc của Trung cộng, và những kẻ ngốc phương Tây

Đó có thể là một nhận thức đau đớn, nhưng chỉ đơn giản là ĐCS Tàu không chơi theo các quy tắc của phương Tây. Bằng cách đưa vào Bộ Chính trị và Ban Thường vụ các đồng minh của mình, ông Tập hiện có một sợi dây xích dài hơn bao giờ hết. Ông có thể chấp nhận tăng trưởng kinh tế thấp hơn hoặc thậm chí là âm. Không giống như các nhà lãnh đạo phương Tây phải đối mặt với các cuộc bầu cử liên tục vài năm một lần, ông Tập không cần đưa ra những kết quả ngắn hạn. Còn người dân Trung cộng thì sao? Với môi trường truyền thông và tuyên truyền được kiểm soát chặt chẽ, họ bị đưa vào vòng kiểm soát dễ dàng hơn nhiều so với người Mỹ.

Trên thực tế, sau một thời gian trì hoãn, Bắc Kinh đã công bố số liệu GDP quý 3 đạt mức tăng trưởng 3.9% so với một năm trước đó. Con số đó thấp hơn mức 5.5% mà chính quyền dự báo, nhưng đó là một tin tích cực trên trang nhất. Và về việc con số đó có thật hay không … thì thật ra, điều đó không quan trọng ở đây, phải không?

Dường như cuối cùng thì các nhà đầu tư ngoại quốc cũng đã hiểu ra thông điệp. Thị trường tài chính của Trung cộng đã bán tháo sau Đại hội Toàn quốc, cả ở Thượng Hải lẫn Hồng Kông. Điều đáng chú ý là tăng trưởng GDP tích cực hơn dự kiến, trong một dấu hiệu lại cho thấy một số nhà đầu tư đang rời bỏ thị trường Trung cộng vĩnh viễn.

Và điều đó có thể cũng chẳng sao đối với ông Tập. Ông đã thúc đẩy Trung cộng trở nên dân tộc chủ nghĩa hơn, khép kín hơn, và tự lực hơn. Và Tập đặt trọng tâm vào an ninh và chính trị ngay cả khi nền kinh tế phải trả giá.

Một câu hỏi lớn khác trong suy nghĩ của các nhà đầu tư liên quan đến ngành phát triển địa ốc. Nhiều nhà đầu tư ngoại quốc đang nắm giữ các khoản nợ bằng đồng dollar do các nhà phát triển địa ốc Trung cộng phát hành, và sẽ thật tuyệt nếu nhận được một số bảo đảm rằng Bắc Kinh có sự hỗ trợ cho họ.

Chà, không có diễn biến đáng kể nào về chủ đề đó từ sau Đại hội Toàn quốc. Các nhà chức trách khó có thể cho phép thị trường địa ốc sụp đổ hoàn toàn. Nhưng chính sách giảm đòn bẩy của các nhà phát triển địa ốc đã được cân nhắc kỹ lưỡng và có chỉ thị trực tiếp từ trên xuống. ĐCS Tàu không có khả năng đột ngột đảo ngược hướng đi, bất kể các nhà đầu tư phương Tây hy vọng nhiều vào điều đó đến mức độ nào.

Cũng không có báo cáo nào về việc nới lỏng sự giám sát theo quy định của ĐCST đối với lĩnh vực kỹ thuật, một điểm nóng của hoạt động đầu tư ngoại quốc. Trong số bảy người được bổ nhiệm vào Ban Thường vụ Bộ Chính trị, không ai trong số họ là những người ủng hộ ngành công nghiệp kỹ thuật. Người thân cận nhất có thể là ông Lý Cường (Li Qiang), cựu Bí thư Thành ủy Thượng Hải, người đã chỉ thị các đợt phong tỏa COVID hà khắc, và cũng là người giám sát việc phê chuẩn cho hệ thống gigafactory và Star Market thân thiện với kỹ thuật của hãng Tesla.

Ông Lý và những người khác hiện có nhiều khả năng thúc đẩy việc áp dụng “thịnh vượng chung”, “tư tưởng Tập Cận Bình”, và lòng trung thành chính trị hơn là các chính sách thân thiện với kỹ thuật. Không có gì ngạc nhiên khi cổ phiếu của những đại công ty kỹ thuật như Tencent và Alibaba bị bán tháo mạnh sau khi Đại hội Toàn quốc kết thúc.

Ông Richard Harris, Giám đốc điều hành Port Shelter Investment Management có trụ sở tại Hồng Kông, nói với The New York Times trong một bài báo hôm 24/10: “Chính phủ mới trông không thực sự thân thiện với doanh nghiệp … Có mọi dấu hiệu cho thấy lòng trung thành đối với đảng vượt lên trên mọi thứ khác.”

Chà, đó chẳng phải là câu nói giảm của năm hay sao. Nếu họ còn chưa từ bỏ, thì các nhà đầu tư phương Tây cần nhanh chóng từ bỏ “giấc mơ Trung cộng” của họ đi là vừa.

*

Fan Yu là một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính và kinh tế và đã đóng góp các phân tích về nền kinh tế Trung cộng từ năm 2015.

Biên dịch: Vân Du (etviet)

(Bản gốc từ The Epoch Times)