Người tị nạn tôn giáo từ Việt Nam ngồi trong một căn nhà ở ngoại ô Bangkok. (Hình: LILLIAN SUWANRUMPHA/AFP/Getty Images)

TN (Người Việt) - Nhiều người bị đàn áp tôn giáo từ Việt Nam đến Thái Lan tị nạn đang chờ xin đi định cư ở nước thứ ba có nguy cơ bị trục xuất.

Trong bản tường trình về di dân đang trốn chạy đàn áp tôn giáo ở nhiều nước trên thế giới, hầu hết ở Á Châu, Phi châu và Trung Đông, Ủy Hội Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế của Hoa Kỳ (USCIRF) nói rằng khoảng 1,500 người tị nạn từ Việt Nam đang tạm trú ở Thái Lan có nguy cơ bị trục xuất.

Khoảng một nửa trong số đó đã được Cao ủy Tị Nạn Liên Hiệp Quốc (UNHCR) công nhận và cấp thẻ tị nạn, một nửa chưa được cấp hoặc bị từ chối quy chế tị nạn.

Phần lớn trong số người nói trên là người Thượng và người Hmong chạy trốn để tránh bị nhà cầm quyền CSVN đàn áp tôn giáo. Nếu họ không theo lệnh của nhà cầm quyền CSVN bỏ đạo, họ có thể bị bắt bỏ tù với các bản án nhiều năm tù tại các nhà tù nổi tiếng khắc nghiệt tại Việt Nam. Những người Thượng và Hmong xin tị tạn tôn giáo ở Cambodia và Thái Lan hầu hết đều theo các hệ phái đạo Tin Lành.

Bên cạnh người Thượng và người Hmong, những người Việt Nam thuộc các giáo hội tôn giáo khác như Hòa Hảo, Cao Đài, giáo hội Phật giáo độc lập gồm cả hệ phái Phật giáo người Khmer-Krom, không chịu gia nhập các tổ chức tôn giáo do nhà cầm quyền kiểm soát, thường bị gọi là “tôn giáo quốc doanh”, cũng chạy trốn sang Thái Lan và xin đi định cư ở nước thứ ba.

Theo USCIRF, vì Thái Lan cho đến nay vẫn không gia nhập Công Ước Quốc Tế Về Người Tị Nạn cũng như Nghị Định Thư Về Người Tị Nạn (1951 UN Refugee Convention and the 1967 Protocol) nên tất cả những người tị nạn chạy tới Thái Lan đều bị chính phủ nước này coi như di dân bất hợp pháp. Họ có thể bị bắt giữ và trục xuất về nguyên xứ bất kể đã được Cơ Quan Di Trú Liên Hiệp Quốc cấp thẻ tị nạn và đang chờ đợi được chấp thuận đi định cư tại một nước thứ ba.

Tất cả đều thuê chỗ trọ, sống tạm bợ đâu đó tại một khu vực của thủ đô Bangkok. Một số người tìm cách làm chui để có tiền ăn ở hàng ngày trong khi chờ được đi định cư. Một số người đã từng bị cảnh sát Thái bắt và bỏ tù. Đại diện UNHCR từng can thiệp cho nhiều người Việt bị cảnh sát Thái bắt, nhưng có khi thành công, có khi không.

Cho nên, tất cả đều sống trong tình trạng âu lo thường trực vì có thể bị bắt và trục xuất bất cứ lúc nào về Việt Nam và bị nhà cầm quyền CSVN bỏ tù. Bên cạnh đó, họ không được tiếp cận các dịch vụ y tế, trẻ em không được đi học, và người lớn thì không được quyền làm việc kiếm tiền sống.

Một người Thượng với biểu ngữ chống đàn áp tôn giáo ở Tây nguyên Việt Nam, Tháng Bảy 2021. (Hình: FB Y Quynh Dap)

Theo USCIRF, có các tin tức cho hay chính quyền Thái Lan và CSVN phối hợp với nhau để trục xuất người tị nạn từ Việt Nam về nước, kể cả mục sư Tin Lành người Thượng có tiếng là mục sư A Ga. USCIRF nói rằng những người Thượng chạy sang Cambodia xin tị nạn cũng gặp các khó khăn tương tự.

Dù Cambodia là thành viên của Công Ước Quốc Tế Về Quyền Tị Nạn, nhưng nước này lại từ chối không cho Cao Ủy Liên Hiệp Quốc đưa người tị nạn đi định cư ở nước thứ ba “nhiều phần do áp lực của nhà cầm quyền CSVN”. Chính vì vậy mà rất nhiều người tị nạn đã tìm cách chạy tiếp từ Cambodia sang Thái Lan dù cơ hội cũng đầy trắc trở.

Từng có những lần mật vụ CSVN sang Cambodia và Thái Lan bắt cóc người tị nạn mang về nước bỏ tù mà báo chí quốc tế từng đưa tin trước đây. (TN)