Cột lửa hình nấm bốc lên sau vụ nổ tại kho vũ khí Topopets, tỉnh Tver. Ảnh từ một video trên mạng xã hội, ngày 18/09/2024. (Social Media via REUTERS - SOCIAL MEDIA)

Trọng Thành (RFI) - Tổng thống Ukraina đến Mỹ tham dự Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc và để thuyết phục đồng minh Hoa Kỳ về một ‘‘kế hoạch giành chiến thắng’’. Chuyến đi diễn ra sau hàng loạt cuộc tấn công của Ukraina nhắm vào nhiều kho vũ khí lớn nằm sâu trong lãnh thổ Nga, trong đó có vụ hủy diệt hoàn toàn kho vũ khí lớn bậc bậc nhất của Nga Toropets.

Tàu cộng cử một chỉ huy cấp quân khu đi Mỹ lần đầu tiên kể từ hai năm nay. Đại Hội Đồng khai mạc vào lúc xung đột giữa Israel và lực lượng Hezbollah Liban có nguy cơ bùng phát thành chiến tranh toàn diện, Hội Đồng Bảo An càng lúc càng thể hiện rõ sự bất lực. Việc cải tổ Hội Đồng Bảo An ngày càng trở thành điều nhãn tiền.

Tại Pháp, tân chính phủ liên hiệp cánh hữu với phe tổng thống, ra mắt hai tháng rưỡi sau cuộc bầu cử Quốc Hội, ngay lập tức gây thất vọng lớn trong xã hội. Một nửa cử tri của phe tổng thống Macron không ủng hộ tân chính phủ. Trên đây là các chủ đề chính của Tạp chí Thế giới Đó đây tuần này.

Bốn điểm chính của ‘‘Kế hoạch giành chiến thắng’’

‘‘Kế hoạch giành chiến thắng’’ của tổng thống Ukraina Volodymir Zelensky, đưa ra từ một tháng nay sau cuộc phản công chiếm hơn 1.000 km² tỉnh biên giới Kursk của Nga hồi đầu tháng 8/2024, vừa được thông báo chính thức với giới lãnh đạo Mỹ. Theo báo Anh Times, ngày 22/09, ‘‘kế hoạch của tổng thống Zelenskyy có 4 điểm chính.

Thứ nhất là yêu cầu đảm bảo an ninh của phương Tây cho Ukraina tương tự như với thành viên NATO trong Hiệp ước phòng thủ chung,

Thứ hai là tiếp tục cuộc chiến tại khu vực tỉnh Kursk của Nga để có lá bài mặc cả về lãnh thổ, 

Thứ ba là yêu cầu thêm các vũ khí tối tân,

Và thứ tư là tăng cường viện trợ tài chính quốc tế cho nền kinh tế đang bị tàn phá của Ukraina.’’

Báo chí Mỹ cho hay, vấn đề cho phép sử dụng các tên lửa của Mỹ (như ATACMS) hay tên lửa của Pháp-Anh Storm Shadow/Scalps có thiết bị của Mỹ, tấn công sâu vào lãnh thổ của Nga có thể là một nội dung căn bản trong ‘‘Kế hoạch’’ nói trên. Về mặt chính thức, cho phép dùng vũ khí tầm xa của phương Tây tấn công vào đất Nga vẫn được điện Kremlin coi là một ‘‘lằn ranh đỏ’’ : việc Mỹ và phương Tây cho phép đồng nghĩa với việc phương Tây trở thành một bên tham chiến. Ngay sau khi Putin nhắc lại cảnh báo, tổng thống Mỹ và thủ tướng Anh, ngày 13/09, đã tạm hoãn quyết định.

Mỹ tạm hoãn cho phép, kho vũ khí lớn bậc nhất của Nga nổ tung

Điểm đáng chú ý là sau thông báo tạm hoãn, ngay trước thềm chuyến công du Mỹ của tổng thống Zelensky, quân đội Ukraina đã liên tục tấn công nhiều kho vũ khí lớn nằm sâu trong lãnh thổ Nga, trong đó có kho vũ khí Toropets, tỉnh miền tây Tver, cách biên giới Ukraina khoảng 500 km (hai kho khác gồm một kho cùng tỉnh Tver, cách Toropets khoảng 16km về phía nam, và một kho ở Tikhoretsk thuộc tỉnh miền nam Krasnodar). Kho có thể chứa nhiều tên lửa tầm xa, bom lượn, bom điều khiển từ xa.

Hình ảnh sau vụ nổ kho vũ khí ở Toropets (tỉnh Tver) với hố sâu, cây đổ, toa xe bị phá hủy. Ảnh chụp ngày 22/09/2024. (Ảnh vệ tinh ©2024 Maxar Technologies via AP)

Ngày 18/09, thông tin của NASA cho thấy toàn bộ kho vũ khí Toropets, rộng 5km², chu vi từ 12km đến 14km, đã nổ tung. Một trận động đất nhỏ được ghi nhận với 2,7 độ richter. Theo cơ quan tình báo Estonia, khoảng 30.000 tấn đạn dược phát nổ, tương đương với 750.000 trái đạn, đủ dùng cho cuộc chiến xâm lăng Ukraina trong nhiều tháng (thẩm định của Viện Nghiên cứu Chiến tranh Mỹ - ISW). Kho Toropets, được trực tiếp sử dụng cho cuộc chiến tranh chống Ukraina, là một trong những kho vũ khí lớn nhất của Nga, theo bộ Quốc Phòng Anh.

Kho có thể kháng cự ‘‘bom hạt nhân’’ bị tiêu hủy chỉ do drone ?

Nguồn tin từ Kiev cho biết khoảng 100 drone Ukraina đã tham gia cuộc tấn công. Phía Nga giảm nhẹ tầm mức cuộc oanh kích, đồng thời cho biết đã bắn hạ nhiều drone Ukraina. Tuy nhiên, theo một số nhà quan sát, hiện tại khó có thể giải thích được vì sao một kho vũ khí kiên cố - mà Nga quảng bá là có thể chống được một cuộc tấn công bằng ‘‘vũ khí hạt nhân cỡ nhỏ’’ (theo cựu thứ trưởng Quốc Phòng Nga Dmitry Bulgakov, trang Euronews ngày 18/09/2024 trích dẫn)  - lại có thể bị phá hủy hoàn toàn chỉ bởi một số drone, mà mỗi chiếc chỉ có thể mang theo vài chục kilogram thuốc nổ.

Không loại trừ khả năng Ukraina đã dùng vũ khí tầm xa của phương Tây, cụ thể là tên lửa Storm Shadow Anh viện trợ. Vẫn theo báo Times, có thể Anh và Mỹ đã ngầm cho phép Ukraina trong chuyến công du của hai ngoại trưởng Mỹ Anh đến Kiev giữa tháng 9/2024. Đài Mỹ CNN nhắc lại diễn biến cách nay gần một năm, các tên lửa do Mỹ và Anh cung cấp đã được dùng để tấn công mục tiêu của Nga tại các vùng chiếm đóng ở Ukraina trước khi được chính thức thông báo. Vào thời điểm đó đối với Matxcơva, đấy cũng từng là một lằn ranh đỏ.

Tỉnh Tver (miền tây nước Nga), cách biên giới phía bắc của Ukraina gần 500 km. © Wikipedia

Dù là do vũ khí tự chế hay do phương Tây cung cấp, với cuộc tấn công chiếm một phần tỉnh Kursk của Nga và các cuộc tấn công quy mô lớn nhắm vào các căn cứ sâu trong lãnh thổ Nga, quân đội Ukraina đã vượt qua ‘‘nhiều lằn ranh đỏ’’. Phá bung ‘‘các lằn ranh đỏ’’ hù dọa của Putin cùng lúc với các nỗ lực ngoại giao để chứng minh với quốc tế tính phi pháp và phi đạo lý của cuộc chiến xâm lược phải chăng chính là một phần căn bản trong ‘‘kế hoạch giành chiến thắng’’ của tổng thống Zelensky? (RFI)